Американскиот претседател Доналд Трамп во неделата изјави дека тој и украинскиот претседател Володимир Зеленски се многу поблискудо договор за прекин на војната во Украина, признавајќи дека судбината на регионот Донбас останува клучно нерешено прашање.
Двајцата лидери разговараа на заедничка прес-конференција по средбата во одморалиштето на Трамп, Мар-а-Лаго, во Флорида, во недела попладне. Двајцата лидери објавија напредок по две од најспорните прашања во мировните преговори – безбедносните гаранции за Украина и поделбата на регионот Донбас во источна Украина, кој Русија се обидува да го освои.
И Трамп и Зеленски понудија малку детали и не дадоа рок за завршување на мировниот договор, иако Трамп рече дека ќе биде јасно за неколку недели дали преговорите за прекин на војната ќе успеат. Тој рече дека мора да се решат неколку трнливи прашања околу територијата.
Зеленски рече дека е постигнат договор за безбедносни гаранции за Украина. Трамп беше малку повнимателен, велејќи дека се на 95% од патот до таков договор и дека очекува европските земји да преземат голем дел од тој напор со поддршка на САД.
Францускиот претседател Емануел Макрон, во објава на X објавена по средбата на Трамп со Зеленски, рече дека е постигнат напредок во безбедносните гаранции. Макрон рече дека земјите во таканаречената „Коалиција на волјата“ ќе се состанат во Париз на почетокот на јануари за да ги финализираат своите конкретни придонеси.
Зеленски претходно изјави дека се надева дека ќе го омекне предлогот на САД украинските сили целосно да се повлечат од Донбас, руско барање што би значело отстапување на дел од територијата што ја држат украинските сили. Додека Москва инсистира на добивање на целиот Донбас, Киев сака мапата да биде замрзната на сегашните бојни линии.
И Трамп и Зеленски во неделата изјавија дека иднината на Донбас не е решена, иако американскиот претседател рече дека дискусиите се движат во вистинската насока. Соединетите Американски Држави, барајќи компромис, предложија слободна економска зона ако Украина ја напушти областа, иако останува нејасно како таа зона би функционирала во практична смисла.
„Нерешено е, но се приближува многу.“ „Тоа е многу тешко прашање“, рече Трамп.
Ниту, пак, лидерите понудија многу увид во тоа какви договори постигнале за обезбедување безбедност за Украина по завршувањето на војната, нешто што Зеленски во неделата го опиша како клучна пресвртница во постигнувањето траен мир.
Русија изјави дека секое распоредување странски трупи во Украина е неприфатливо.
Зеленски рече дека секој мировен договор ќе мора да биде одобрен од украинскиот парламент или со референдум. Трамп рече дека би бил спремен да разговара со парламентот ако тоа би го обезбедило договорот.
Кратко пред Зеленски и неговата делегација да пристигнат во резиденцијата на Трамп во Флорида, Трамп и рускиот претседател Владимир Путин разговараа во телефонски разговор опишан како продуктивен од американскиот претседател и пријателски од помошникот за надворешна политика на Кремљ, Јуриј Ушаков.
Ушаков, во Москва, рече дека Путин му рекол на Трамп дека 60-дневниот прекин на огнот предложен од Европската Унија и Украина ќе ја продолжи војната. Помошникот на Кремљ, исто така, рече дека Украина треба да донесе одлука во врска со Донбас без понатамошно одложување.
Трамп рече дека тој и Путин разговараа повеќе од два часа. Тој рече дека рускиот претседател ветил дека ќе помогне во обновата на Украина, вклучително и со снабдување со евтина енергија. „Русија сака да ја види Украина како успева“, рече Трамп. „Звучи малку чудно“.
Американските преговарачи, исто така, предложија заедничка контрола врз нуклеарната централа Запорожје. Поправките на далноводите започнаа таму по уште едно локално примирје посредувано од Меѓународната агенција за атомска енергија, соопшти агенцијата во недела.
Преговарачите, рече Трамп, постигнаа напредок во одлучувањето за судбината на централата, која може да започне речиси веднаш. Американскиот претседател рече дека голем чекор е што Русија не го бомбардирала објектот.
Русија контролира целиот Крим, кој го анектираше во 2014 година, а од инвазијата на Украина пред речиси четири години, презеде контрола врз околу 12% од својата територија, вклучувајќи околу 90% од Донбас, 75% од регионите Запорожје и Херсон, како и делови од регионите Харков, Суми, Николаев и Дњепропетровск, според руските проценки.